فرمود: «هو شهرٌ
دُعیتم فیه إلی ضیافة الله» در این ماه شما مهمان خدا هستید. میهمان باید کاری کند
که صاحبخانه میکند. روزه دار، میهمان خدایی است که «یُطعِمُ ولا یُطعَم»[1]
اطعام می کند ولی خود اطعام نمی شود؛ پس او هم می تواند «یُطعِمُ ولا یُطعَم»
باشد. اگر خدای سبحان می بخشد و نمی گیرد، انسان هم بایستی در این ماه خویی پیدا
کند که ببخشد و نگیرد؛ چون هیچ دستی بهتر از دست بخشنده و هیچ دستی هم بدتر از دست
بگیر نیست. خوی گدامنشی را خداوند ناپسند دارد و خوی بخشش را می پذیرد. اگر کسی
تلاش و کوشش کرد که دیگران در کنار سفرهٴ او به بهشت بروند، دست او دست بخشنده
است و اگر کسی تلاش کرد که به برکت دیگران به بهشت برود، او دست گیرنده دارد.
یکی از کلمات
بلندی که قبل از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) کسی نگفته است این است که:
«الید العُلیا خیرٌ من الید السُفلی»[2]. دست بالایی بهتر از دست زیرین است؛ زیرا
انسانی که می بخشد دستش بالاست، وقتی می گیرد دستش پایین است.
در ضمن دعاهای
شب های ماه مبارک رمضان، داشتن چنین روحی بلند را به انسان توصیه می کنند که به خدا
عرض کنید: «خدایا تو که دینت را حفظ می کنی و ممکن نیست دست از آن برداری، توفیق
بده تا دین تو به دست من زنده شود» نه اینکه دیگران دین تو را زنده کنند و من کنار
سفرهٴ دین
بنشینم. بگذار، نماز و روزه به دست من و با خون من زنده شود که دیگران میهمان من
باشند؛ نه اینکه دیگران بجنگند و خون بدهند و دین را احیا کنند و من نماز بخوانم و
روزه بگیرم. «واجْعلنى ممّن تنْتصر به لدینک ولا تسْتبدل بى غیرى»[3].
خدای سبحان
عده ای را تهدید کرده میفرماید: من از دینم حمایت میکنم و دست از آن بر
نمیدارم، شما توفیق اجرای این فیض را نیافتی به دست دیگری انجام خواهم داد: ﴿إنْ تتولّوا
یسْتبدلْ قوماً غیْرکم ثمّ لا یکونوا أمثالکم﴾[4]. چنین نیست
که اگر دیگران در برابر اسلام صف بستند خداوند دست از اسلام بکشد. به طور یقین خدا
دینش را حفظ میکند. حال اگر حفظ دین با شما ممکن نشد، و خلوص را از دست دادید،
شما را میبرد و دیگران را جای شما میآورد.
بر اساس این تهدید و تعلیم قرآن کریم است که
فرموده اند: در شبهای ماه مبارک رمضان بگویید: خدایا تو که دینت را حفظ میکنی،
این توفیق را بده که دین تو به دست من حفظ و زنده شود. این را دست بخشنده و همّت
بلند میگویند.
در دعاهای این
ماه صاحبخانه را به ما معرفی کردهاند که: «وهو یُطعِم ولا یُطعَم ویُجیر ولا
یجار علیه»[5] یا: «یُهلک ملوکاً ویَسْتخلف آخرین»[6]. سپس به ما گفتهاند که شما
میهمان چنین خدایی هستید.
-------------------------
[1] ـ امام صادق
(علیهالسلام) فرمود: هنگام غذا خوردن نام خدا را ببر، آنگاه که دست کشیدی بگو:
«الحمد لله الذى یُطْعِم ولا یُطْعَم» (کافی، ج 6، ص 294).
[2] ـ کافی، ج
4، ص 11.
[3] ـ مفاتیح
الجنان، اعمال شبهای ماه رمضان، دعای سیزدهم.
[4] ـ سورهٴ محمد (صلی الله
علیه و آله و سلم)، آیهٴ 38.
[5] ـ بحار، ج
63، ص 381.
[6] ـ از فقرات
دعای افتتاح.
ر.ک:
حکمت عبادات، آیت الله جوادی آملی، ص 147
